بلاکچین (Blockchain) یک فناوری نوین است که بهطور عمده در ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم استفاده میشود، اما کاربردهای وسیعتری هم دارد. بهطور ساده، بلاکچین یک دفتر عمومی دیجیتال است که تمامی تراکنشها و دادهها بهصورت ایمن و شفاف در آن ثبت میشوند و بهطور زنجیرهای به یکدیگر متصل میگردند.
ویژگیهای اصلی بلاکچین:
- غیرمتمرکز بودن: بلاکچین بهطور معمول در یک شبکه غیرمتمرکز از کامپیوترها یا گرهها (nodes) نگهداری میشود. هیچکسی یا نهاد خاصی کنترل کامل بر روی آن ندارد. این ویژگی باعث میشود که اطلاعات بلاکچین شفاف و از دسترس افراد و نهادهای مرکزی خارج باشد.
- امنیت بالا: هر بلاک حاوی یک مجموعه از تراکنشها است و بهطور امن به بلاک قبلی متصل میشود. این اتصال بهواسطه یک کد هش (hash) انجام میشود که تقریباً غیرقابل تغییر است. به این معنا که اگر کسی بخواهد اطلاعات یک بلاک را تغییر دهد، باید تمامی بلاکهای بعدی را هم تغییر دهد که کار بسیار سختی است.
- شفافیت و دسترسی عمومی: تمامی تراکنشها و دادهها در بلاکچین بهطور عمومی ثبت میشوند. این بدین معنی است که هرکسی میتواند تراکنشها را مشاهده کند، اما تغییر یا حذف آنها غیرممکن است.
- غیرقابل تغییر بودن: بعد از ثبت یک تراکنش در بلاکچین، این اطلاعات بهطور دائمی و غیرقابل تغییر در بلاکچین باقی میماند. بنابراین، هیچکس نمیتواند بهطور یکطرفه آن را تغییر دهد.
ساختار بلاکچین:
بلاکچین از یک سری بلاکها (blocks) تشکیل شده است. هر بلاک حاوی مجموعهای از تراکنشها و اطلاعات مربوطه است. این بلاکها بهصورت زنجیرهای به هم متصل میشوند. بهعبارتی، هر بلاک حاوی هش بلاک قبلی است که باعث میشود تمامی بلاکها به یکدیگر متصل و امن شوند.
کاربردهای بلاکچین:
- ارزهای دیجیتال: بلاکچین پایهگذار ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم است. تمامی تراکنشهای این ارزها در بلاکچین ثبت میشود.
- قراردادهای هوشمند: در پلتفرمهایی مانند اتریوم، قراردادهای هوشمند میتوانند بهطور خودکار و بدون نیاز به واسطهها اجرا شوند.
- زنجیره تأمین: بلاکچین میتواند برای ردیابی کالاها در زنجیره تأمین استفاده شود، بهطوری که هر مرحله از تولید و انتقال یک کالا ثبت و شفاف باشد.
- حکمرانی و انتخابات: میتوان از بلاکچین برای ایجاد سیستمهای رایدهی الکترونیکی ایمن و شفاف استفاده کرد.
در نهایت، بلاکچین یک فناوری قدرتمند و امن است که بهدلیل ویژگیهایی مانند شفافیت، امنیت و عدم وابستگی به نهادهای مرکزی، پتانسیلهای بزرگی در دنیای مالی، فناوری، سلامت و بسیاری از صنایع دیگر دارد.